Hb A1c
آزمایش HbA1C از نوع آزمایشات است که برای غربالگری افرادی که به دیابت مبتلا هستند، خیلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آزمایش، میانگین مقدار قند خون شخص را برای یک دوره‌ی ۳-۴ ماهه نشان می‌دهد. انجام دادن این آزمایش برای کسانی که در گروه‌های پرخطر هستند، پیشنهاد می‌شود. برای آشنا شدن با مفهوم آزمایش A1c و شرایط آن با این مقاله از Hb A1c در سایت آزمایشگاه بیمارستان رسالت همراه شوید.
آزمایش HbA1C از فاکتورهای آزمایشی دارای اهمیت زیاد در آزمایشات خون می باشد. این فاکتور، آزمایشی است که مثل آزمایش FBS در خیلی از موارد به جهت تشخیص دادن بیماری دیابت تجویز می‌شود. در این آزمایش مقدار گلوکز را که در واقع همان قند خون در طی یک دوره ۲ تا ۳ ماه قبل بررسی می کنند. اگر در این آزمایش مقدار قند خون از حد نرمال بالاتر باشد، به جود آمدن بیماری دیابت برای پزشک محرز خواهد بود. باید توجه داشت که نتیجه آزمایش در شرایط داشتن بیماری‌های کلیوی و کبدی غیر عادی هم می تواند باشد اگر به این بیماری ها مبتلا هستید نیاز است پزشک در جریان باشد. برای کسانی که در گروه‌های پرخطر هستند، سوال های متعددی در مورد نتیجه های آزمایش HbA1C و نتیجه های قند بالا در خون به جود می آید. برای دانستن پاسخ سوالات خود و اینکه معنی آزمایش HbA1C چیست، لطفأ در این مقاله با آزمایشگاه بیمارستان رسالت همراه باشید.
HbA1C در آزمایش خون به چه معنی است؟
در آزمایش HbA1C مقدار هموگلوبین گلیکوزیله خون اندازه‌گیری می‌شود. در حقیقت این نوع از هموگلوبین وقتی در خون به وجود می آید که پروتئین موجود در گلبول های قرمز که وظیفه انتقال اکسیژن را دارند با قند آزاد در خون مخلط می شوند. این قند با خون به همه قسمت های بدن حمل می شود. وجود قند در بعضی از اندام های بدن مشکلات جدی و مهمی می‌تواند برای بیمار ایجاد کند.
در بعضی وقت ها پزشک برای به دست آوردن اطلاعات در مورد مقدار قند آزاد موجود در خون در روزهای اخیر آزمایشی به نام BGL را برای بیمار تجویز می‌کند. در این نوع آزمایش از نوک انگشتان یا بازو خون می گیرند. اما بعضی وقت ها پزشک می خواهد مقدار قند چسبیده شده به هموگلوبین های خون را برای زمان طولانی تری بررسی کند به همین خاطر آزمایش قند خون سه ماهه را برای بیمار تجویز می‌کند. در آزمایش HbA1C نتیجه این آزمایش معمولا به شکل درصد گزارش می شود و گاهی هم به شمل میلی مول گلوکز در مول هم دیده می شود.
آزمایش HbA1C برای چه چیزی است و چه شرایطی خواهد داشت؟
در آزمایش HbA1C میانگین قند سه ماه خون به ناشتایی نیاز ندارد. با این حال بعضی شرایط هستند که می‌توانند در نتیجه آزمایش اثر منفی بگذارند. از بعضی از شرایط می‌توان به مورد هایی که در ادامه می گوییم اشاره کنیم:
۱) مصرف کردن بعضی از داروهای خاص مثل استروئیدها
۲)مشکلاتی که مربوط به گردش خون هستند
۳) بیماری مالاریا
۴) اگر قبل ازانجام دادن این آزمایش دچار استرس شوید یا دچار بیماری افسردگی هستید نتیجه آزمایش می تواند تحت تاثیر این شرایط قرار گیرد
۵) دلایل وراثتی مثل خونریزی داخلی یا بیماری های دیگر. به همین خاطر توصیه می کنیم که در صورت مبتلا بودن به هر کدام از بیماری ها، پزشک را در جریان آن قرار دهید.
توجه: بهتر است مطلع باشید که در کنار آزمایش قند خون HbA1C که جزو آزمایش قند خون است، آزمایشات زیر هم برای افراد تجویز می‌شود:
انجام آزمایش fasting blood sugar
انجام آزمایش 2 hpp) آزمایش قند خون دو ساعته)
انجام آزمایش چالش گلوکز (GCT )
انجام آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)
چه کسانی باید آزمایش HbA1C را انجام دهند؟
کسانی که سن آن ها بیشتر ۴۵ سال است و یا کسانی که زیر ۴۵ سال سن دارند اما اضافه وزن دارند یا کسانی که به پیش دیابت یا دیابت نوع ۲ مبتلا هستند، انجام دادن آزمایش A1C برای این افراد ضرورت دارد. شاید این سوال به ذهن شما رسیده است که آزمایش HbA1C برای چیست؟ برای اطلاع پاسخ این سوال به نکته های زیر توجه کنید:
اگر نتیجه آزمایش A1C طبیعی باشد و همچنین سن شما بیشتر از ۴۵ سال است، اما یکی از دلایل خطر با دیابت مانند (سابقه در خانواده، شاخص توده بدنی بالا و ...) را دارید و یا در گذشته به دیابت دوران بارداری مبتلا شده اید توصیه می کنیم که این آزمایش A1C را هر ۳ سال برای یکبار تکرار کنید.
اگر نتیجه آزمایش A1C نشان داد که شما به پیش دیابت دچار هستید با پزشک خود در رابطه با اقدامات لازم برای بهتر شدن سلامت و کاهش یافتن خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ مشورت کنید. آزمایش A1C را اساس توصیه پزشک در فاصله های زمانی مرتب (معمولاً هر ۱ تا ۲ سال یکبار) تکرار کنید.
اگر شما علائمی ندارید اما نتیجه آزمایش A1C شما نشان دهنده ابتلا به پیش دیابت یا دیابت است، آزمایش بعدی را در یک روز دیگر برای تأیید نتیجه اولیه تکرار نمایید.
اگر آزمایش A1C نشان دهنده ابتلای شما به بیماری دیابت است پزشک داروهای مناسب را تجویز می کند و توصیه های لازم به جهت شروع درمان به شما پیشنهاد خواهد کرد.
اگر مبتلا به بیماری دیابت باشید، آزمایش A1C را برای دو بار در سال انجام دهید و در صورتی که داروهای شما تغییر کرد و یا در طول این مدت به بیماری های دیگری مبتلا شدین درباره تعداد دفعات تکرار این آزمایش در طی سال، با پزشک خود حتما مشورت کنید.
حتما توجه کنید که با انجام دادن چکاپ کامل مردان یا زنان هم قند خون برای شما مشخص می شود و از خطر بروز بیماری دیابت در امان می مانید.
شاید برای شما سوال باشد که چه ارتباطی بین آزمایش HbA1C و سن افراد وجود دارد؟
غلظت HbA1c در خون با افزایش یافتن سن افراد زیاد می شود و به همین خاطر بیماری دیابت و پیش دیابت هم در گروه های سنی بالاتر شیوع بیشتری دارد. بر حسب مطالعات آماری انجام شده، ۳ درصد از افراد بالغ ۱۸ تا ۴۴ سال مبتلا به بیماری دیابت هستند و در بزرگ سالان ۴۵ تا 64 این نسبت به ۱۲.۴ درصد می رسد. در گروه سنی ۶۵ تا ۷۵ سال مقدار شیوع دیابت ۲۱.۴ درصد و در افراد سالخورده بزرگ تر از ۷۵ سال حدود ۲۱.۸ درصد می باشد.
در ارتباط با کسانی که مبتلا به پیش دیابت هستند هم طبق آمار CDC حدود ۲۴.۳ درصد از افراد ۱۸ تا ۴۴ سال به پیش دیابت مبتلا می باشند در حالی‌که در کسانی که ۴۵ تا ۶۴ سال این نسبت ۴۱.۷ درصد می باشد. همان گونه که آمار نشان می دهد با افزایش سن خطر ابتلا به پیش دیابت و دیابت هم افزایش می یابد و این موضوع از سن ۴۵ سالگی به بعد محسوس‌تر خواهد شد.
A1C نرمال چقد است و قند خون سه ماهه باید چه مقدار باشد؟
اندازه نرمال HbA1C در خون افراد باید کم تر از ۴۲ میلی مول در مول باشد. اگر این اندازه بین ۴۲ تا ۴۷ میلی مول در مول باشد در این شرایط شما در خطر مبتلا شدن به بیماری دیابت خواهید بود. اگر نتیجه آزمایش شما، میزان بیشتر از ۴۸ میلی‌مول در مول را نشان داد به این معنی است که شما به بیماری دیابت مبتلا هستید.
بیشتر افراد هر سه تا شش ماه یکبار این آزمایش را انجام خواهند داد. آزمایش HbA1C در بارداری هم برای خانم های باردار تجویز می‌شود. همچنین انجام دادن این آزمایش در دوره های زمانی مشخص به جهت مدیریت قند خون افراد ابتلا به بیماری دیابت هم ضروری خواهد بود.
دلیل بالا بودن مقدار HbA1C در آزمایش خون به چه معنی است؟
برخی از عوامل خطر احتمال بالا رفتن قند خون و مبتلا شدن به بیماری دیابت را زیاد می کند. از دلیل های خطر ابتلا به بیماری دیابت و بالا بودن مقدار HbA1C در آزمایش خون سابقه های خانوادگی فرد، BMI بالای ۲۵، سابقه فشار خون بالا، سابقه بیماری های قلبی و انجام ندادن فعالیت بدنی می توان بیان کرد.
علایم های بالا بودن HbA1C در آزمایش خون
نشانه هیپرگلیسمی (افزایش قند خون) در واقع بالا بودن HbA1C در نتیجه آزمایش در شخص مبتلا به بیماری دیابت به آهستگی نشان داده می شود. در برخی موارد، تا وقتی که سطح قند خون خیلی بالا نباشد، ممکن است هیچ گونه نشانه ای وجود نداشته باشد اما در صورت بروز علائم، علایم شایع بالا بودن HbA1C در نتیجه آزمایش به شکل زیر خواهد بود:
افزایش یافتن تشنگی و خشکی در دهان
تکرار در ادرار
خستگی
تاری در دید
کاهش وزن به صورت ناخواسته
مبتلای پی در پی به عفونت هایی مثل برفک، عفونت مثانه و عفونت های پوستی
اگر هر یک از موارد بالا را در خود حس کردید، به پزشک مراجعه نمایید. با داشتن این علائم پزشک آزمایش HbA1C را برای بررسی کردن وضعیت قند خون شما تجویز می‌کند.
آزمایش HbA1C با آزمایشگاه بیمارستان رسالت
مجموعه آزمایشگاه بیمارستان رسالت با مجهزترین و مدرن‌ترین تجهیزات آزمایشگاهی در شهر تهران همواره بهترین خدمات آزمایشاهی را زیر نظر بیمه به شما ارائه می کند.
مقالات بیشتر:
آزمایش ادرار در منزل / آزمایش شیشه
